zaterdag 17 november 2012

Nee zeggen

"Luca, nee". "Nee.... Luca! Nee!" Het klink steeds vaker door het huis, en niet voor niets. Nee zeggen is één van de eerste, belangrijkste én moeilijkste uitdagingen is die je als jonge ouder tegenkomt. Daarom bij deze een spoedcursusje 'nee zeggen'. 

Het begint al bij de vraag: 'wanneer zeg je 'nee' tegen je lieve, kleine, en oh zo schattige baby'. Want het is toch prachtig als hij zich zomaar ineens kan optrekken aan de salontafel, er een onderzetter af kan halen, of zomaar ineens een cd van Guus Meeuwis opzet. Of met de stalamp aan de wandel gaat. Of de stekker van de laptop uit het stopcontact trekt als hij niet  genoeg aandacht krijgt omdat mama op Facebook zit. Maar stel je nu eens de eerste verjaardag van je zoon/dochter voor. De salontafel vol hete thee, levensgevaarlijke borrelnootjes en stukken slagroomtaart, een stalamp die – achtervolgd door zijn stekker – in sneltreinvaart de hele kamer doorgaat, achter je één-jarige kind aan die onderweg is naar de radio – waarvan hij inmiddels precies weet hoe de volumeknop werkt. Juist, dat kan je maar beter voor zijn.

Nu houden assertiviteitstrainingen vaak al op bij het nemen van het besluit om ‘nee’ te zeggen, maar voor ouders begint het dan pas. Het lastige is namelijk dat een baby nog niet weet wat “nee” betekent. Baby's willen namelijk maar een ding: aandacht. Stel je voor, je bent baby, je bent een beetje op eigen houtje aan het rondbanjeren terwijl je moeder met iets anders bezig is, je trekt eens hieraan, grijpt eens daar in, en ineens hoor je (vul op de plek van Luca de naam van je eigen baby in "Luca, nee" "Nee nee nee". Nee, Luca, nee, dat mag niet." Wauw, mama ziet je! En ze praat tegen je! En het klinkt eigenlijk best grappig! Dat moet je nog eens proberen! 

Daarom begint 'nee zeggen' - gek genoeg - bij heel veel ja zeggen. "Ja" (of goedzo, jaaa, wauw, wat knap, etc.) op de momenten dat je baby dingen doet die wel geoorloofd zijn. Gedragswetenschappers hebben helemaal gelijk als ze zeggen dat een kind maar één ding wil: aandacht. Ik noem het liever delen. Net zoals grote mensen graag alles wat ze meemaken 'delen' met andere mensen, en dan zoveel mogelijk 'ohs' 'ahhs' iehs' of likes hopen uit te lokken, zo zijn baby's niet veel anders. Behalve dat hun sociale netwerk zich nog niet op internet bevindt, noch uit een heleboel mensen bestaat,  maar uit de directe verzorgers van het kind. Jij als ouder/verzorger bent dus de belangrijkster 'vriend', 'volger' of 'connectie' van uw kind. 

 Maar goed, dan is daar het moment dat je "nee"  moet zeggen. Nu helpt het vaak als je je stem verlaagt en op luid volume en besliste toon “nee” zegt. Zeker als je gewend bent om hoog, zacht en vrolijk tegen je kind te brabbelen, En heel soms helpen de omstandigheden een handje. Bijvoorbeeld als je “nee” zegt, je zoon dit negeert, en de hele emmer koud geworden sop waaraan hij zich optrok over zich heen krijgt. Maar meestal moet je toch zelf in actie komen en ofwel je zoon van de salontafel/lamp/radio aftrekken, of hem in de box zetten nadat je alle potgrond van zijn handjes hebt geklopt.

Dat je baby begrijpt wat “nee” betekent, weet je als hij reageert op de volgende manier: Hij trekt snel zijn handje terug, glimlacht op zijn allerliefst naar je, en terwijl hij met zijn ogen je blik blijft vasthouden, gaat zijn handje op de tast terug naar het verboden voorwerp. Dit, dames en heren, heet uitproberen. De eerste overwinning is binnen: je kleine deugniet kent het woordje ‘nee’!! De volgende overwinning is om op zo’n momentje je gezicht in plooi te houden en te zorgen dat hij heel snel iets anders gaat doen, namelijk iets wat wel mag. Dan kan je hem namelijk weer uitbundig belonen met heel veel 'jaaa!'s en hoef je ook niet meer zo hard je best te doen om je lachen in te houden. 

Op een gegeven moment weet je zoon/dochter zelf al wat hij wel en niet mag. Maar dan ben je er nog niet. Dat je in deze fase bent beland weet je namelijk als je baby bij het horen van alleen zijn naam al tien centimeter de lucht in springt (wat gelijk staat aan een meter voor een volwassene), om je vervolgens zijn allerondeugendste glimlach te schenken...

"We hebben wel verloren, maar we zijn het niet!"

Het was enkele minuten voor 2020 toen Claudia de Breij het glas hief tijdens haar oudejaarsconference. "Proost op de verliezers..."...